Bölümler | Kategoriler | Konular | Kitaplar | İletişim
MIT'in misyonerlik raporundaki sok isimler
MIT'in misyonerlik raporundaki sok isimler
Sayi: 500 - 05.07.2004 | Fuat Akyol -
Milli Istihbarat Teskilati'nin Türkiye'deki misyonerlik faaliyetlerini anlattigi yazida, Profesör Türkan Saylan'in da adi geçiyor. Yaziya göre, Türkiye'deki bazi Amerikan okullarinin kurucusu olan Amerikan Bord Heyeti, bu faaliyetini SEV vakfi eliyle yürütüyor.
"Kurulusumuzdan beri Atatürk ilke ve devrimlerini korumayi ve çagdas egitim yoluyla çagdas insana ve topluma ulasabilme ilkesini kendimize misyon belirledik. Amblemimizde Mustafa Kemal Atatürk'ün yüzünün arkasinda bir genç kizin ve bir genç erkegin hatlari vardir. Ve bir yaninda bütün toplumun bir ok ucuyla ileriye gidisi simgelenir."
Cagdas Yasami Destekleme Dernegi Baskani Profesör Türkan Saylan, basinda bulundugu dernegi, "Günes Umuttan Simdi Dogar" kitabinda iste bu sözlerle anlatiyor. Ama, Milli Istihbarat Teskilati'nin bir süre önce Basbakanliga sundugu ve Türkiye'deki misyonerlik faaliyetlerini anlatan bir raporda, Türkan Saylan'in ismi ve basinda bulundugu dernek de yer aliyor.
Ülkemizde bir süredir misyonerlik faaliyetlerinin yogunlastigi tartisiliyordu. Geçtigimiz ay, basinda Sinan Aygün'ün bulundugu Ankara Ticaret Odasi bir "misyonerlik raporu" yayimladi. Rapora göre, görünüste Hiristiyanligi yayma amaçli görülen misyonerlik faaliyetiyle, Türkiye'de etnik ayrimcilik ve dini ayrimcilik körüklenmekteydi. Rapor, "Asil hedef devletin üniter yapisidir" demekteydi. Misyonerlik faaliyetlerinin Ankara'da yolaçtigi rahatsizlik, yakin zamana kadar Basbakanlik Müstesari olarak görev yapmis olan Ahmet Sagar'in bu konudaki demeçleriyle sürdü, misyonerlik yapan yabanci kuruluslar hakkinda yayinlar yapildi.
Ancak Aksiyon'un ele geçirdigi bir belge, halen sürmekte olan misyonerlik tartismasina yepyeni bir boyut getiriyor. Milli Istihbarat Teskilati Istihbarat Baskani Cemal Uzgören imzasiyla 24 Nisan 2001 tarihinde Basbakanliga gönderilen iki sayfalik yazida, sürpriz isimler yer aliyor.
MIT'in yazisina göre, Hiristiyanligin bir kolu olan Protestanligin Türkiye'de yayilmasi için faaliyet gösteren Dünya Kiliseler Birligi'nin ülkemizdeki temsilcisi durumundaki Amerikan Bord Heyeti, bu faaliyetini Saglik ve Egitim Vakfi eliyle yürütüyor. Yazida Amerikan Bord adina Türkiye'de faaliyet yaptigi belirtilen Saglik ve Egitim Vakfi'nin mütevelli heyetinin basinda ise Gülseven Yaser'in kocasi Yasar Yaser bulunuyor.
Yazida, dogrudan Amerikan Bord ile bir iliskisi olup olmadigi belirtilmemekle birlikte Profesör Türkan Saylan'a ve onun basinda bulundugu Cagdas Yasami Destekleme Dernegi'ne de genisçe yer veriliyor. MIT'in yazisinda Profesör Türkan Saylan'in annesi Lili Mina Raiman'in aslen Hiristiyan oldugu, 1936'da Leyla ismini aldigi belirtiliyor. Iste büyük tartismalara yol açacak olan MIT'in iki sayfalik raporu:
"Dünya Kiliseler Birligi temsilcisi olarak 1830'lu yillardan beri ülkemizde faaliyet gösteren Amerikan Bord Heyeti'nin, Protestan mezhebini benimseyen bir kurulus oldugu, din egitimi ve saglik hizmetleri konularinda faaliyet gösterdigi, bünyesindeki Protestan kilisesi ve Kitab—i Mukaddes (Bible House) sirketi araciligiyla Protestanligin yayilmasi için ugras verdigi ögrenilmistir.
Üsküdar Amerikan Lisesi, Üsküdar SEV Ilkögretim Okulu, Izmir Amerikan Lisesi, Izmir SEV Ilkogretim Okulu, Tarsus Amerikan Lisesi, Tarsus SEV Ilkögretim Okulu, Gaziantep Amerikan Hastanesi ile baglantisi bulunan Amerikan Bord Heyeti'nin sagladigi egitim hizmetlerinden dolayi Milli Egitim Bakanligi'na, saglik hizmetlerinden dolayi Saglik Bakanligi'na, dini çalismalarindan dolayi ise Diyanet Isleri Baskanligi'na karsi sorumlu oldugu tespit edilmistir.
Ayrica faaliyetlerini yabanci müessese sifatiyla yürüten ve son yillarda yeni mülk edinmeyen Amerikan Bord Heyeti'nin tasarrufu altindaki mülklerini de Saglik ve Egitim Vakfi'na (SEV) devrettigi ve halihazirda faaliyetlerini SEV araciligiyla yürüttügü intikal eden bilgilerdendir. Öte yandan Amerikan Bord Heyeti'ne bagli olarak faaliyet gösteren Kitab—i Mukaddes sirketinin yöneticisi olan Süryani Asilli Emanuel Bagdas'in, Türkiye Ermenileri Patrigi Metrof Mutafyan ile Fener Rum Patrigi Bartholomeos Arhondonis'in Haziran 2000 ayi içinde yaptiklari görüsmede vardiklari mutabakat geregi, 17 Agustos 1999 yili Marmara depremi ardindan ortaya çikan Kiliseler arasi deprem yardim komisyonu baskanligi yaptigi ögrenilmistir.
Amerikan Bord heyeti ile ayni adreste faaliyet gösteren Saglik Egitim Vakfi'nin ise ülkemizde saglik, egitim, kültür kurum ve kuruluslarina yardim amaciyla 1968 yilinda kuruldugu, vakfin üye sayisinin yaklasik 12 bini buldugu, üyelerinin Amerikan Bord heyeti ve SEV'e bagli okullardan mezun olan sahislardan olustugu, 1999 yili itibariyle 15 trilyon TL'yi bulan malvarligina sahip oldugu yönünde duyumlar alinmistir.
Baskanligini Gülseven Yaser'in yaptigi Cagdas Egitim Vakfi (CEV) ile Amerikan Bord Heyeti ve SEV koordinasyon içerisinde olup, CEV deprem bölgesinde egitim ve ögretim evi projesi hazirlayarak Amerikan Bord'dan yardim talebinde bulunmustur. CEV, ayrica üç bine yakin ögrenciye burs vermektedir.
Baskanligini Profesör Türkan Saylan'in yaptigi Cagdas Yasami Destekleme Dernegi hakkinda, Atatürk Ilke ve Inkilaplarini kalkan olarak kullanip, bir çok kisi ve kurulustan yardim adi altinda para topladigi, ilgili bakanliklardan izin almaksizin yurtdisindan yardim aldigi, hiç bir yasal dayanagi olmadan kamuoyuna kendisini sivil toplum kuruluslari birligi olarak tanitan çesitli dernek ve vakiflarla isbirligi içerisinde olduklari yönünde yapilan ihbarlar sonucu denetime tabi tutulmus ve Dernekler Kanunu 62 ve 85/2 maddesine muhalefetten 5 Subat 2001 tarihinde Maltepe Cumhuriyet Bassavciligi'na suç duyurusu yapilmistir.
Profesör Türkan Saylan hakkinda yapilan incelemede annesinin Raber Ragman ve Mina Verlig kizi, 1324 (1908) Bermingen Ingiltere dogumlu ve Katolik Hiristiyan oldugu, Lili Mina Raiman ismini tasimakta iken 1936 yilinda Leyla ismini aldigi hususlari tespit edilmistir.
Merkezi Isviçre Cenevre'de bulunan Dünya Kiliseler Birligi'nin kurulmasi ilk defa Birinci Dünya Savasi sonrasinda 1920 yilinda Fener Rum Patrikhanesi tarafindan gündeme getirilmis ve 22 Agustos 1948 tarihinde Katolik kiliseleri haricinde 44 ülkeden 147 kilisenin katilimiyla kurulmustur. Tüzügündeki amaçlari:
Dinî diyalog araciligiyla kiliseler ve insanlar arasinda yakin iliskiler gelistirmek,
Insanlarin sahip oldugu maddi ve manevi kaynaklarin paylasimini saglamak,
Her yerde ve ortamda Incil'in ögretisi dogrultusunda çalismalar yapmak,
Insanlar arasinda adalet, dayanisma ve barisi saglamak,
Kiliselerin insan ihtiyacini karsilamak,
Ekümenik bilincini gelistirmek,
Birlik ve beraberlik için gelisme ve yenilenmeyi saglamak,
Diger ekonomik organizasyonlar ile baglanti saglamak,
Yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde ekümenik hareketleri desteklemek yönünde belirlenmistir."
MIT'in yazisi hakkinda görüslerine basvurdugumuz Profesör Türkan Saylan, "Bahsedilen olay adaletin önünde bir konu. Bir görüs vermiyorum. Ileride kitaplarimda bu konuyu anlatacagim" diyor. MIT'in yazisinda Saylan'in annesi için sadece ismini "Leyla" olarak degistirdigi yer alirken, Saylan hayatini anlattigi "Günes Umuttan Simdi Dogar" kitabinda annesinin Müslüman oldugunu söyle anlatiyor: "Annem bana hamile kalinca Müslüman oluyor. Ingilizcesinden Kur'an'i okuyor. Iyi bir Türk gelini olabilmenin tüm kosullarini yaratmaya çalisiyor. Örnegin oruç tutardi. Biz hiçbirimiz evde oruç tutmazken o tutardi."
MIT'in yazisinda yer verilen Cagdas Egitim Vakfi'nin yöneticilerinden Bike Karaduman ise Aksiyon'a, "Söylediklerinize inanamiyorum, soke oldum. Hiçbir sekilde ve asla misyonerlik faaliyeti yapmadik. Kesinlikle öyle seylerle ilgimiz yok" degerlendirmesini yapti. Saglik Egitim Vakfi'nin görevlilerinden Belkis Aktürk ise Aksiyon'a su açiklamayi gönderdi:
"Amerikan Bord Heyeti, Türkiye'de malvarligini dinî kökenli olmayan, mezunlari tarafindan kurulmus laik bir vakif olan Saglik ve Egitim Vakfi(SEV)'na devretmistir. Bu, dünyadaki ilk ve tek örnektir. Dolayisiyla Saglik ve Egitim Vakfi'nin Amerikan Bord Heyeti ve bagli oldugu merkezle olan bagi egitim ve saglik hizmetleri ile sinirlidir. Cumhuriyet öncesi dönemde anaokulundan üniversite düzeyine ve meslek okullarina kadar pek çok egitim kurumunun yani sira çesitli yetimhaneleri, hastaneleri ve yayinevi de bulunan Amerikan Bord Heyeti cumhuriyetin kurulmasindan sonra da Türk halkina kaliteli egitim ve saglik hizmeti götürmeyi amaçlamistir. Milli Egitim Bakanligi'nin müfredatina uygun bir program takip eden okullarimizin temel amaci Atatürk ilke ve inkilaplarina bagli gençler yetistirmektir.
Aksiyon
Selam Sevgi ve Dua Ile