Bölümler | Kategoriler | Konular | Kitaplar | İletişim
kaç yılda neler öğrenmiş ilimden 8 ders
Sakiki Belh, talebesi Hatemi Asam'a:
-"Kaç senedir benden ilim tahsil ediyorsun?" diye sordu. Hatem:
-"Otuz üç senedir," dedi.
-"Hangi ilimleri tahsil ettin, tahsil ettiğin ilimlerden ne kadar faydalandın?"
-"Sekiz fayda temin ettim." Sakik hayıflandı... biz yine Allah-u Teâlâ'ya döneceğiz âyetini okuyarak:
-"Ben ömrümü senin yolunda, senin talim ve terbiyende harcadım. Sen sekiz
faydadan başka bir şey istifade edemedin mi?"
-"Evet üstadım, doğrusu söylediğimden başka bir şey istifade etmedim. Başka bir şey de tahsil etmek istemem. Zira dünya ve âhiret saadeti ancak bu sekiz fâide ile elde edilir."
-"Peki söyle nedir bu sekiz faide?"
-BİRİNCİSİ, halka baktım, herkes bir sevgili seçmiş, herkesin sevgilisi kabre kadar arkadaş oluyor, kabre girmiyorlar, definden sonra çekip geliyorlar. Düşündüm, ben öyle bir sevgili bulmalıyım ki devamlı refikim, kabirde enîsim olsun. Böyle bir sevgili ancak amâl-i sâliha olurdu, ben de onu seçtim. Nasıl yapmışım?
-Güzel yaptın...
-İKİNCİSİ, halkı nefsi havasinin esiri gördüm. Nâziat sûresinin "Amma kim Rabbisinin makamından korkup da nefsini heva ve hevesten alıkoyduysa iste onun varacağı yer muhakkak Cennettir." mealindeki âyet-i kerîmeleri düşündüm. Kur'ân-ı Kerîm'in hak olduğunu yekînen bildiğim için nefsi emmareye muhalefet ederek onunla mücadeleyi şiddetlendirdim. İhtiyaç ve isteklerini vermedim. Boyun eğmek mecburiyetinde kalarak Hakkin tâati altına girdi. Nasıl etmişim?
-Allah seni mübarek etsin...
-ÜÇÜNCÜSÜ, halka baktım, her biri dünya meşgalesi içinde boğulmuş didinip duruyor, kazandığını biriktiriyor ve bir şey kazandığını zannederek onunla seviniyor. Nahl sûresinin "Sizin nezdinizdeki tükenir, Allah'ın indindeki ise bakîdir." âyet-i kerîmesindeki hakikati düşünerek senelerdir kazanıp topladıklarımı hazır âhiret azığı olması için hep bakî kalmak üzere Allah'ın indinde emanet ettim. Yani tasadduk niyetiyle fakirlere dağıttım. Nasıl yapmışım?
-Güzel yaptın...
- DÖRDÜNCÜSÜ, halka baktım bir kısmi şeref ve izzeti, akraba kavim ve kabilenin çokluğunda zannederek bununla iftihar ediyorlar, bir kısmı da izzet ve şerefi kibirlenip böbürlenmekte, kabadayılık satıp sövüp saymakta, dövüp kan akıtmakta görüyorlar. Bir kısmı da ırkının, soy ve sopunun üstün olduğunu zannederek onunla iftihar ediyorlar. Bir de Hücurât suresinde geçen "Muhakkak ki sizin Allah nezdinde en şerefliniz takvaca en ileride olanınızdır." kavli kerimini düşündüm ki, şüphesiz Kur'ân haktır ve insanlar yanılıyor. Ben de Allah indinde mükerremlerden olmak için takvayı seçtim. Nasıl etmişim?
- Güzel ettin...
-BESİNCİSİ, şu halka baktım, mal ve şöhret sevgisi yüzünden birbirlerine haset ve buğz ediyorlar. Bir de Zuhruf süresindeki "Dünya hayatında onların maişetlerini aralarında biz taksim ettik." âyeti kerîmesini düşündüm ki bu taksimat ezelde sabit olduğundan bunu değiştirmeye kimsenin gücü yetmez. Bu hakikati öğrendiğimden beri hiç kimseye haset etmedim. Hak Teâlâ'nın taksimatına razı oldum, dünya ehli ile sulh akteddim. Nasıl etmişim?
- Güzel ettin...
- ALTINCISI, gördüm ki nefsanî garez ve şeytanî vesveseler yüzünden herkes birbirine düşmanlık ediyor. Bir de Allahu Teâlâ'nın "Şeytan sizin düşmanınızdır." Kavli kerimini düşündüm. Kur'ân haktır, şeytan ve şeytana tâbi olanlardan başkası düşman olamaz. Böylece şeytanı düşman bilerek hiç bir hususta ona itaat etmedim. Allah'ın emrine sarıldım. Hiç kimseye düşmanlık etmedim ve bildim ki doğru yol, Allahu Teâlâ'nın Yasin süresindeki "Ey Âdem oğulları, şeytana tapmayın, çünkü o sizi Rabbinizden ayıran bir düşmandır. Bana ibâdet edin, iste sıratı müstakim budur diye size emretmedim mi?" kavli kerîmindedir. Ben de bu yolda devam ettim. Nasıl etmişim?
- Güzel yapmışsın ey Hâtem...
- YEDİNCİSİ, halka baktım, gördüm ki, nefsini zillete düşürerek dünyevî ihtiyaçlarını kazanmak için bütün gayretlerini sarf ediyorlar, bu sebeple haram ve şüpheli şeylerden kaçamıyorlar. Bir de Allahu Teâlâ'nın Hûd süresindeki "Hiç bir canlı yoktur ki rızıkları Allah'ın üzerine olmasın." kavli kerîmi ile Necm süresindeki "İnsan için kendi çalıştığından başkası yoktur." âyet-i celîlesini düşündüm ki, ben de yer yüzündeki canlılardan biriyim. Allah rızkımı tekeffül etmiştir, ben âhireti talep etmekle mükellefim. Yaratılış gayemi düşünerek bütün gayretimle Allah için kulluk vazifemi yapmaya çalıştım. Nasıl etmişim?
- Güzel etmişsin...
- SEKİZİNCİSİ, halka bakıp gördüm ki, kimi malına mülküne güveniyor, kimi yüksek diplomasına, kimi bileğine kimi sanatına, kimi oğluna kızına, kimi babasının bıraktığı mirasa, kimi aklına, kimi de bu işten ayrılsam daha çok kazanırım. Ekmeğimi taştan çıkarırım diyerek âciz nefsine güveniyor. Ben ise Allahu Teâlâ'nın Talak süresindeki "Kim tam bir tevekkül ile Allah'a güvenip dayanırsa O, kendisine yetişir." Kavli celîlini düşünerek tam bir tevekkül ile Allah'a itimat edip güvendim. O bana yeter ve O ne güzel bir vekildir. Nasıl beğendin mi?
- En güzelini yapmışsın ey Hatem, Allah seni muvaffak etsin, hakikaten ben Tevrat'a, İncil'e, Zebur'a ve Furkan-ı Hakime baktım, bu dört kitapta mevcut olan ilim ve maarifi ilâhiyenin bu sekiz faidenin dışına çıkmadığını gördüm. Bu sekiz usûl ile amel eden kimse dört kitapla amel etmiş gibi olur. Allah seni mübarek kılsın ey Hatem!
Bizler ilim hayatimizi bir kenara atalim da koskoca ömrümüzde neler ögrendik?