Bölümler | Kategoriler | Konular | Kitaplar | İletişim

OSMANLIDA EGiTiM

OSMANLI' DA EGiTiM

Osmanli' da egitimde de hiçbir kisiye veya zümreye imtiyaz taninmaz, dil ve irk ayrimi yapilmazdi. Basta talebeler olmak üzere hocalar, memurlar ve diger hizmetlilerin bütün ihtiyaci, umumiyetle vakiflar tara­findan tedarik edilirdi.

Osmanli' da egitim iki kademeliydi.

Sibyan mektebleri: Bugünkü ilkokullara tekabül ederdi. Sibyan mektebinde egitim, kiz, erkek herkese ücretsiz ve mecburi idi. 4 5 veya 6 yaslarinda mektebe baslanirdi. 6 yasini bitiren çocuklarini mektebe göndermeyenler cezalandirilirdi. Sibyan mektebleri 4 sene idi. Fakat mekteblerin süresi, okunmasi icab eden kitaplarin bitirilmesiyle alakali oldugundan talebenin zeka ve çaliskanlik durumuna göre 3 yila inebilir veya 6 yila kadar uzayabilirdi;


Sibyan mekteblerinde okutulan dersler zamana ve bölgelere göre degisiklik gösterse de umumiyetle; Elifba, Kurani Kerim, Tecvid, Yazi, Kiraat, Muhtasar Ahlak Risalesi, lügat, hat (nesih ve sülüs) yazilari, imla, Osmanli Tarihi, Muhtasar cografya ve hesap dersleriydi. Evliya Çelebi kendi zamaninda sadece istanbulda 1933 sibyan mektebinin bulundugunu yazdigina göre bilinenin aksine Osmanlida okuma yazma oraninin bir hayli yüksek oldugu anlasiliyor.

Medreseler: Bugünkü ortaokul, lise, üniversite egitiminin muadili olup yaklasik 12 sene idi. Medreselerde ilim ücretsiz, fakat ihtiyari idi. Medreseler zamanla ictimai ve fen ilimlerinin gelismesiyle istigal sahalarina göre degisik isimler almistir.

Medreselerde sinif geçme degil, ders geçme esas idi. Her ders ile alakali dörtbes kitap okunurdu. Bu kitaplar kolaydan zora dogru siralanirdi. Medreselerde okunan dersler ve takip edilen kitaplar.
SARF: emsile, bina, maksud, izzi, merah,
NAHiV: Avamil, misbah, izhar, kafiye, elfiye, molla cami, mugnillebib,
FIKIH: Halebi, Kuduri, Hidaye, Kadihan, Bezzaziye, Mezahibi erbaa,
LÜGAT: sahidi, Halimi, Feristehoglu, Ahteri, Sihah, Vankulu, Kamus,
MANTIK: isagoci, Muhyiddin, Fenari, semsiye, Kutbuddin, serhi metali,
MEANi: Telhis, Mutavvel, Vazi, bedi,
KELAM: serhi akaid, serhi mekasid, Mevakif, Hayali, serhi mevakif
HENDESE: (Geometri) Eskali teslis, Aklid
HESAP: Bahaiyye, Hulasa, ibni çulli,
USULi FIKIH: Tenkih, Tavzih, Telvih
TEFSiR: Vahidi, Beyzavi tefsiri.
Bunlardan baska Hadis, Usuli hadis, Tip, astronomi dersleri okutulurdu.

Serbest Kürsü