Bölümler | Kategoriler | Konular | Kitaplar | İletişim
ORUCU BOZAN ve BOZMAYAN sEYLER
ORUCU BOZAN ve BOZMAYAN sEYLER
1 - Soru: Ramazan'da sakiz çiGnemekte bir mahzur var midir?
Cevap: Oruçlu kimsenin evvelce çiGnenmis olan sakizi çiGnemesi mekruh olup, yeni alinmis bir sakizi çiGnemesi ise asla caiz deGildir. Hele içinde tat ve koku bulunan çikletleri çiGnemek oruç için tehlikelidir.
2 - Soru: Bir kisinin damaGinda yara olduGu halde oruç tutuyor. Bu yaradan çikan sularin tükrüGüne karisip karismadiGina süphe ediyor. O kimsenin orucu nasil oluyor?
Cevap: AGiz içi, oruç tutmakta vücudun bir kismindan sayilmistir. Bu itibarla tükrüGün yutulmasi ile oruç bozulmaz. süphe ile hüküm vermek mümkün deGildir. Farkina vardiGi zaman tükrüGünü disari atmali ve orucunu tutmaya devam etmelidir. Zira aGiz, bedenin iç kismindadir.
3 - Soru: Oruçlu iken disleri misvaklamak oruca zarar verir mi?
Cevap: Misvak zarar vermez. Dis macunu kullanarak firçalamak (özellikle günümüzdeki kokulu ve özel katki maddeleri içeren dis macunlari) zarar verir.
4 - Soru: Bir sahis sahur yemeGini takiben ve safak söktükten sonra veya gündüz ihtilam olsa gününe gün oruç tutmak gerekir mi?
Cevap: Rüyada ihtilam (hamamci) olmak suretiyle ancak gusül lazim gelir ve fakat oruç bozulmaz, isterse bu hal gündüz uykusu sirasinda vuku bulsun, hüküm aynidir.
5 - Soru: Bir sahis sahur yemeGini yiyip, niyetlenip sonra yatsa ve fakat safak sökmeden önce ailesi ile cinsi münasebette bulunabilir mi?
Cevap: Oruç için yapilan niyetin hükmü tanyerinin aGarmasiyla baslar, daha önce niyet edilmesi halinde tanyeri aGarasiya kadar yiyip içebilir ve esi ile cinsi münasebette bulunabilir. Zira bunlari yasaklayan zaman (imsak vakti) henüz girmemistir.
6 - Soru: Oruçlu iken, havanin bunaltici sicaGindan dolayi, serinlemek için su dolu küvete oturmakta bir sakinca var midir?
Cevap: Su dolu küvete oturmak yerine, basinizdan dus veya dökmek suretiyle su akitmak daha ihtiyatli bir hareket olur.
7 - Soru: iGne yaptirmak orucu bozar mi?
Cevap: Bu hususta verilecek hükme medar olacak mahiyette iki ölçü vardir: imam Ebu Hanife Hazretleri, vücuda bir seyin girmesini orucun bozulmasi için yeterli görmüstür. imameyn diye ifade ettiGimiz imam Ebu Yusuf ile imam Muhammed, o seyin, yaratilis itibariyle bir seyi disaridan içeriye gönderebilecek yollardan birinden vücuda girmesini sart kosmuslardir. imam-i Azam, bir seyin sadece vücudun içerisine girmesine itibar etmistir. Bu noktadan hareketle hükme varildiGinda, bir dikenin veya bir demir parçasinin derinin altina girip tamamen kaybolmasi ile orucun bozulacaGina hüküm verilmistir. "Tamamen kaybolmasi" kayd-i ihtirazisi dikkatten uzak tutulmamali ve bir ucu disarda bulunan diken ile orucun bozulmayacaGini unutmamalidir. iGne meselesine bu ölçüler muvacehesinde eGildiGimiz zaman imameyn'e göre orucun bozulmamasi anlasilmakta ise de, imam-i Azam Hazretleri'ne göre orucun bozulacaGi neticesine varilmaktadir.
Bu durum karsisinda oruçlu nasil hareket etmelidir? Hayati bir tehlike yoksa, iGnesini iftar ile imsak arasinda, müsait bir zamanda yaptirmalidir. Fakat zaruret ve hayati tehlike arzeden vakalar karsisinda iGneyi yaptirmali, Ramazan ayindan sonra gününe karsilik orucunu kaza etmelidir, ihtiyata uygun olan yol budur.
Fetva ile amel zaruretini gerektiren durum olmadikça, takva ile amelin daha elverisli olacaGi hatirdan çikarilmamalidir. Zamanimizin halki arasinda ilimleri ve hükümleri ile halkin kabulüne ve itimadina mazhar olmus iki alimin görüsleri de bu ihtiyat yolunu takviye etmektedir. söyle ki: Elmalili tefsiri sahibi Muhammed Yazir, Hak Dini Kur'an Dili adli tefsirinin birinci cildinin 626. sayfasinda; Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük islam ilmihali'nin Oruçla ilgili kitabinin 125. maddesinde orucun iGne ile bozulacaGi fikrinde olduklarini ve hükümlerini de bu istikamette verdiklerini açiklamislardir. Ahmet Hamdi Akseki gibi, bazi ilim erbabinin iGne ile orucun bozulmayacaGina dair hükmü, mesnedsiz deGilse de, ihtiyata muvafik olan birinci yol kadar selametli görülmemektedir. Allah kendilerinden razi olsun.
8 - Ali Efendi Fetvalarindan: "Ramazan ayinin gündüzünde bayilan kimsenin orucu bozulmus olmaz" (H.Ec. 1/22)
9 - Ali Efendi Fetvalarindan: "Oruçlu bulunan kimse, bir çaya dalip yikansa boGazina su gitmediGi takdirde orucu bozulmaz" (H.Ec. 1/22)
Açiklama: Bazi kimseler, bu fetvayi kiyas noktasi kabul ederek zamanimizin plajlarini mahzursuz görmektedirler. Bu kanaat yanlistir. Çünkü, çaya girmekle denizde yüzmek arasinda fark vardir. "Kadin ve erkeGin bir arada yikandiklari açik hava hamami" demek olan plaj, deGil oruçlu iken, diGer günlerde bile bir mü'minin uGrayacaGi yerlerden deGildir.
10 - Behce Fetvalarindan: "Oruçlu, Ramazan'da, gündüzün kulaGina su damlatsa orucu bozulmaz" (H.Ec. 1/22)
11 - Soru: Bir kimse esans veya gül gibi bir çiçek koklasa oruca zarari var midir?
Cevap: Oruca bir zarari olmadiGi gibi, mekruh da deGildir.
12 - Soru: Oruçlunun aGzindaki tükürüGü yutmasinda bir zarar var midir?
Cevap: Orucu bozmaz. TükrüGü aGzinda biriktirerek yutacak olursa bunda kerahet vardir.
13 - Soru: Oruçlu bir kimse, çok sicak havalarda veya sicak iklimlerde fanilasini islatip da sirtina giyecek olsa bunda bir kerahet var midir?
Cevap: Bazi kimseler, oruçtan acizleniyormus gibi bir mana ifade eder, diye yapilmamasini söylemislerse de, açliGin ve sicaGin tesiri ile ariz olan aczi gidermeye yaradiGi için kerahet ihtimali yoktur.
14 - Soru: Bir sahis oruçlu iken gül veya esans koklayabilir mi?
Cevap: Koku sürünmenin oruca bir zarari yoktur, koklayabilir.
15 - Soru: KulaGa damlatilan bir su veya yaG orucu bozar mi?
Cevap: Suyun kulaGa damlatilmasi orucu bozmazsa da yaGin damlatilmasi orucu bozar.
16 - Soru: insan terlediGi zaman, mesamet teri disari atiyor. Ayni kanaldan içeriye gidecek su orucu bozmaz mi?
Cevap: Akla müracaat edildiGi zaman öyle saniliyorsa da, dini kaynaklar bunun aksini ortaya koymaktadir. Mesamet, içerden disari ifrazat yaparsa da disardan içeri su nakletmez. Dolayisiyla yikanma orucu bozmaz. (Bakiniz: Büyük islam ilmihali, Oruçla ilgili bölüm, madde: 124)
17 - ibni Nüceym Fetvalarindan: "Oruçlu kimse, Ramazan günü, uykuda ihtilam olsa orucu bozulmus olmaz. Kaza ve kefaret lazim gelmez" (H.Ec. 1/23)
Açiklama: Ramazan günü, uykuda ihtilam olan kimsenin orucunun bozulmayacaGini açik ve seçik olarak ifade eden bu fetva, diGer bir meselenin üzerine nazarimizi teksif etmektedir. Böyle bir kimse, guslünü yapip namazlarini kilmaya ve diGer dini vecibelerini yapmaya devam eder. Ancak, guslederken aGzindan veya burnundan su kaçirmamak için dikkat gösterir.
18 - Feyziye Fetvalarindan: "ihtikaan ile oruç bozulur" (H.Ec. 1/23)
Açiklama: ihtikaan, hastayi tedavi maksadiyla makattan ilaç vermektir. Yaratilis itibariyle vücutta bulunan menfezlerden birinden içeri bir sey girse orucun bozulacaGinda Hanefi müctehidlerinin ittifaki vardir.
19 - Feyziye Fetvalarindan: Oruçlu iken damla sakizi çiGnemek orucu bozmaz. Ancak mekruhtur" (H. Ec. 1/22)
Açiklama: Oruçlu bir kimsenin daha önce çiGnenmis bulunan bir sakizi alip çiGnemesi, sünnete aykiri ve mekruhtur. Hiç çiGnenmemis damla sakizini çiGnemek ise caiz deGildir. Esasen erkeklere oruçlu olmadiGi siralarda bile sakiz çiGnemeleri mekruh görülmüstür. Bu hareket, erkeGin ciddiyetine uymaz. sayet erkeGin bir özrü varsa sakizi gizli çiGnemelidir. Bu hükümler damla sakizi içindir. Çiklet nevinden olan seyler bu hükmün disindadir.
20 - Abdürrahim Fetvalarindan: "Oruçlu, istinca (taharet almak)da içeri su kaçirsa orucu bozulur" (H.Ec. 1/22)
Açiklama: Oruçlu olan bir kimse, taharet alirken makatindan su kaçirmis olsa orucu bozulur. Bunda Hanefi müctehidlerin ittifaki vardir.
21 - Feyziye Fetvalarindan: "Oruçlu iken gözlerine sürme çekse, orucu bozulmaz" (H.Ec. 1/22)
Selam