Bölümler | Kategoriler | Konular | Kitaplar | İletişim
KOLA VE GAZLi iÇECEKLER
insanlarin büyük çoGunluGu 'Hedonism'in kölesidir. Kendilerine lezzet veren seye yönelirler ama ötesini düsünmek istemezler. Aksine, lezzet pesindeki bu hallerini savunmaya, kendilerini bu mevzuda hakli görmeye ve göstermeye çalisirlar.
ismindeki iki kelimeden biri 'Cola' olan gazozlar var. Ülkemizdeki gazozlar 'Gazli alkolsüz içecek' (gazoz) adli, Türk Standartlari Enstitüsü'nün Ekim 1992'de yürürlüGe giren TS4080 No.'lu standardina göre üretilir. Bu standart 20 sayfa olup isteyen her vatandas, bedeli mukabilinde Türk Standartlari Enstitüsü Merkezi'nden veya bürolarindan temin edebilir. Bu standardin 2. sayfasinda 'Gazoz Siniflari ve Spesifik Maddeleri', 3. sayfasinda da 'Gazozun Genel Özellikleri' tablo halinde verilmistir. ikinci tablo 'Kimyasal Özellikler'in 3. satirinda, gazoz cinslerinin litrede 5 gr. kadar etil alkol (bütün alkollü içeceklerde sarhosluk verici) bulunabileceGinin belirtilmesi dikkati çekiyor.
Daha açik ve anlasilir olarak söylemek icap ederse, binde 5 gr. etil alkol ihtiva edebilen herhangi bir gazoz çesidinin (sade, meyveli, kola, tonik, aromali) 330 ml'lik bir kutusunda 10 ml. saraptaki kadar etil alkol vardir (sarapta %15 etil alkol bulunduGu göz önüne alinirsa). Bu durumda, kendisine küçük bir kadehte sunulan 10 ml. sarabi, ihtiva ettiGi 1.5 gr. etil alkol sebebiyle içmeyi reddeden birinin ayni miktar etil alkolü 330 ml'sinde ihtiva eden kutu gazozlari hiç tereddütsüz içmeleri tezat olmuyor mu? insanlarin büyük çoGunluGu 'Hedonism'in kölesidir. Kendilerine lezzet veren seye yönelirler ama o lezzetin ötesini düsünmek istemezler. Aksine, lezzet pesindeki bu hallerini savunmaya, kendilerini bu mevzuda hakli görmeGe ve göstermeye çalisirlar. Bu vesile ile, akla gelebilecek birkaç soru üzerinde durmak istiyorum:
1.Gazozlarda binde 5g. etil alkol bulunabiliyorsa, bunlarin standardina niçin 'Gazli Alkolsüz içeçek (Gazoz)' standardi ismi verilmistir? Bu standardin ismindeki alkolsüz kelimesi ile içinde bulunabilen binde 5g. alkol birbirini nakzetmiyor mu? Belki bir oturusta içilebilecek miktarda olmayan etil alkolü, standardi hazirlayanlar 'kabil-i ihmal' gördükleri için, bu standardin isminde 'alkolsüz' kelimesini kullanmis olabilirler. Fakat bu standardi hazirlayanlarin nazarinda 'kabil-i ihmal' görülen bu etil alkol nispetinin, 'baska standart'lara göre de 'kabil-i' ihmal olmayacaGini gözden uzak tutmamak icap eder. DiGer bir sebep de 'alkol' kelimesini itici bulan bir halka bu mesrubati benimsetmek için ticari bir taktik olarak 'alkolsüz' kelimesinin bilhassa standart ismine dahil edilmesi olabilir.
2.Gazozlarda az da olsa, niçin etil alkol bulunur? Sade gazozlar da dahil, bütün gazozlarda tat veya koku verici esanslar kullanilar. Bu esanslar, yaG cinsinden maddeler olup suda çözünmezler. Bunlari suda çözünür hale getirmek için hem su ile hem de yaGlarla tam karisabilen (çözünebilen) ara çözücülere ihtiyaç olur. Bu hususta en bol, en ucuz ve en yaygin olarak kullanilan ara çözücü de etil alkoldür. Etil alkol bunun için gazozlarin terkibine girer. Kimya bilimi açisindan bunun biraz daha açiklamasi söyledir: Kimyada, 'benzer olanlar, birbiri içinde çözünür' kaidesi vardir. En mühim ve en çok kullanilan çözücü de su olduGundan suyun disindaki bütün çözücülerde hidrofil (suyu seven, su ile tam karisan) ve hidrofob (suyu sevmeyen su ile tam olarak karismayan) olarak ikiye ayrilir. Moleküllerinde hidrofil bulunduran maddeler su ile hidrofil assosiasyon yaparak berrak bir çözelti verebilir. YaG cinsi maddeler, bu sebeple benzin, eter, toluen gibi çözücülerde çözünür. Etil alkol ise molekülünde hem hidrofil hem de hidrofob grub bulundurduGundan hidrofil grubu ile hidrofil assosiasyon, hidrofob grubu ile de hidrofob assosiasyon yaparak ara çözücü vazifesi görür.
Karmasik gibi görünen bu mevzuu, aslinda herkes çok basit bir deneme yaparak kolayca anlayabilir. Bir iki damla yaG cinsi madde (zeytinyaGi, çiçek yaGi veya diGer sivi yaG ve esanslar) bir sise suya ilave edilse, ne kadar siddetle ve uzun müddet çalkalansa berrak bir çözelti vermez. Bu bir iki damla yaG-bulunursa, biraz etil alkolde kolayca çözülebilir. Etil alkol bulunamazsa, tuvalet ispirtosu veya kolonya da %75-80 etil alkol ihtiva ettiGinden, bunlarin az bir miktarlari da yaG cinsinden bir iki damla maddeyi kolayca çözerek berrak bir çözelti verir. Bu berrak çözelti simdi bir sise suya ilave edilirse, suyun berrakliGi bozulmaz.
iste gazozlarda tat ve koku verici yaG cinsi maddelerin berrak bir çözelti verecek sekilde suda çözünür hale getirilmesi için ara çözücü kullanma islemi budur.
3.Etil alkolden baska, sekerat (sarhosluk) verici olmayan saGliGa baska zarari da olmayan ara çözücüler yok mudur? Vardir. Fakat bunlar etil alkole nispeten daha pahalidir ve imalatçinin bunlari seçip kullanmakta bir gayesi ve hassasiyeti yoksa, etil alkolden baskasini kullanmaz.
4.Tat ve koku verici yaG cinsi maddeleri suda çözünür hale getirmek için kullanilan etil alkol, gazoz içinde kimyevi bir deGisime uGramaz mi? Etil alkol, hidrofil ve hidrofob assosiasyon yaparak yaG cinsi maddelerin suda çözülmesini saGlar. Kimyada bunun adi 'salvatasyon' olup fiziki bir olaydir. Fiziki olaya giren maddelerin asli mahiyeti genelde deGismez. Bir deGisim olsa, bu fevkalede az oranda olabilir. Etil alkol tat ve koku verici yaGlari kimyevi deGisime uGrayarak (solvaliz ile) çözmüs olsa idi, kendi ile birlikte çözdüGü maddelerin asli mahiyetinde de bir deGisim olacakti. Böyle bir deGisim olsa idi, o yaGlarin tat ve koku verme hassalari da kalmayacakti.
Bu fiziksel özellikleri çözeltiye katmak için yapilan imalat isleminde istenen tat ve koku özelliklerinin islem sonucu kaybolmayip devami, kimyevi olarak, ne bu tat ve koku verici yaGlarda ne de onlari suda çözünür hale getiren etil alkolde karsilikli etkilesim (interaction) ile asli mahiyetlerinde bir deGisikliGin olmadiGinin delilidir.
5.Son yillarda 'cola' rekabeti'nin artmasinin sebebi nedir? Her birinin piyasaya çikisinin özel bir sebebi olabilir. Bir genellestirme yapilmasi doGru olmaz. Bir süper devletin kapitalizmine tepki duymak ve bu tepkiyi duyanlardan müsteri portföyü olarak istifade etmek, Filistin davasinda taraflardan birine destek veren kola üretici bir firmaya karsi, buna tepki duyarak ve tepki duyanlara satin almalari için imalat yaparak kola markalari piyasaya çikarmak, kola piyasasini kapitalizmle ve emperyalizmle savasin mühim savas alanlarindan biri görmek ve biri haline getirmeye çalismak, etnik sebepler v.s.
Ancak bu bizim için 'cola' rekabeti yapanlarin bunu niçin yaptiklarindan çok, nefsimizin neyi, niçin yaptiGi asil önemli olanidir. Yiyecek ve içeceklerden helalini arastirip almak, hem kendimize hem bakmakla yükümlü olduklarimiza karsi temel bir vazifemizdir. EGer helalini arastirip seçmek zor geliyorsa, pratik bir kolaylik olarak helalini arastiran, seçen, yapan ve satan markalari seçmek elimizdedir. "Allah (c.c.) bizleri hakki hak bilip ona t
ÇOK iYi BiR YAZi TEsEKKÜRLER DE siMDi NAPiCAZ GULBANU HANiM YANDiK OZAMAN SADE GAZOZ DA Mi iÇEMiCEZ..!!!!
Allah razi olsun cok guzel bi konuya deginmissin.herkesin bilmesi gerekn bi olay.
Tesekkür ederim.
Bu gerçeklerden sonra iyi bir nefis terbiyesi yapacaGiz herhalde bu yaz.
Gazli içecek yerine bol bol ayran ve meyve suyu tüketirsek daha iyi olur düsüncesindeyim.Tabi meyve sularina evimizde kendimiz hazirlarsak hem daha saGlikli hemde gönül rahatliGi ile tüketebiliriz. :)
Tesekkürler. Ama uygulayabilmek lazim.
saGolasin gülbanucum.. ALLAH tan gazli içeceklerle aram hiç yok....ama bunu asil çocuklara okutmak lazim...onlarin arasi çok iyi çünkü.....:-) :-) :-)
Ayyyy gül banu kardes cok güzel anlatilmis ama bunu begenmekle kalmamali uygulamak lazim oda biraz zor herhalde..... :D
inan bana hiçte zor degil kardesim.Biz iki yildir uyguluyoruz.Yukarda belirttigim gibi meyve suyu ve özellikle ayrana aGirlik verdik.inanin insan bir süre sonra alisiyor.
Zaten bu gerçekleri ögrendikten sonra mecburen terk etmemiz elzemdir degilmi?
Görüyoruz ne kadar bagimlilik yapmis ki üzerimizde herkes terk etmenin zorlugundan söz ediyor.
hz.ALLAH rizasina uygun ameller etmeyi nasib etsin.
doGru söze dicek yok be arkadaslar su kola denen HER TÜRLÜ NESNENiN iÇiLMEMESiNi KEsKE TEMiN EDEBiLSEK. EHLi iSLAM OLMiYAN HERiFLERiN BU
iÇECEKLERiN iÇiNE DAHA NELER KATTiKLARi MEÇHUL.
BEN iYi HATiRLiYORUM BURSADA BiR KARDEsiMiZ AÇ KARNA iÇME ALisKANLiGiNDAN DOLAYi BU MÜSKiRATTAN DOLAYi VEFAT ETMsDi. iNsALLAH BU YAZiNiZ SES GETiRiR DE iNSANLiGA HiZMET ETMis OLURSUNUZ. GULBANi HANiM....!!!
Eyyyvahhh..., hapi yuttuk !
Yakinda galiba sade suyla kuru ekmeye talim edecegiz !:-o :-o 8-|