1-Kuvve-i Cazibe:Faydalı gıdaları vücudun zahirinden cismin batınına izn-i ilahi ile cezbeder.

2-Kuvve-i Masike:Kuvve-i cazibeyle cismin içine çekilen gıdaları batında emr-i Rabbani ile hıfzeder.

3-Kuvve-i Hadime:Mide,Karaciğer,damarlar ve hücreler denilen dört matbah ve süzgeç içerisinde zahir olan ''Hadime'' kuvveti;bulunduğu yerlerdeki hararet vasıtasıyla ''Cazibe'' kuvvesinin cezb ve ''Masike'' kuvvesinin hıfz ettiği gıdaları hikmet-i İlahiyye ile faydalı şekle çevirir ve bir kıvama getirir,''Müvellide'' kuvvesinin çalışması için hazırlar.

Bedene giren gıdaların hazmedilerek fuzuliyatlarından arındırılması dört matbah ve dört süzgeçte gerçekleşir.

Birinci Matbah ve Süzgeç:Midedir.Midedeki hazm neticesinde kaba fuzuliyat bağırsaklara,safileşen madde ise;karaciğere sevk edilir.

İkinci Matbah ve Süzgeç:Karaciğerdir.Karaciğedeki hazm neticesinde fuzuliyatın ''su'' kısmı böbrek ve mesaneye,''sevda'' kısmı dalağa, ''balgam'' kısmı göğse(oradan da kulak,göz,ağız ve buruna),''safra'' kısmı safra kesesine, ''süt'' kısmı dişilerde memeye,kan ise kalp vasıtasıyla damarlara sevk edilir.

Üçüncü Matbah ve Süzgeç:Damarlardır.Damarlarda cereyan eden kan içindek i ''su'' tasfiye edilerek mesamattan ter olarak dışarı atılır,geri kalan madde ise;hücrelere sevk edilir.

Dördüncü matbah ve Süzgeç:Hücrelerdir.Son tasfiye hücrelerde yapılır;kalan fuzuliyat menidir.Meni de mutad yolla dışarı atılır.Tasfiye edilen kan zerresi ise;beden hücrelerindeki tahribatı ta'mir için vazifeye başlar.
__________________________________________________________________________
Yaz güze ve kışa yer vermesi ve gündüz akşama ve geceye değişmesi kat'iyetinde,gençlik dahi ihtiyarlığa ve ölüme değişecektir.

4-Kuvve-i Mümeyyize:Midede bulamaç haline getirilmiş gıdanın kesifini latifinden ayırır.

5-Kuvve-i Dafa:Bulunduğu yerin bürudetinden toplanarak,vücuda yaramayan gıda fazlasını veya kifayetten ziyade kalan fazla kısmı mutad yol ve menfezleden dışarı atar.

6-Kuvve-i Müvellide:Bedenin damarları arasında zahir olan bu ''Müvellide'' kuvvesi, bulunduğu yerlerde gıdaların latif kısmını toplar ki;o cismin misli hasıl ola.Nebatlarda tohum ve hayvanlarda nutfe imal kuvvetidir.Erkeklerde meniyi tevlid ettiği gibi,rahmin içine gelen nutfedeki kuvveleri birbirisinden ayırarak her uzva mahsus mizac hasıl oluncaya kadar Allah'ın emriyle mezc eder.

7-Kuvve-i Musavvire:Atardamarlarda zahir olan bu''Musavvire'' kuvvesi,bütün uzuvların bütün işlerini görüp hıfz için gıdalarda mutasarrıf olup,onları cisme hemrenk eder.

8-Kuvve-i Gaziye :Bedenin bütün uzuvlarında zahir olan bu ''Gaziye'' kuvvesi,vücud mekanizmaları içinden süzülerek safileşen gıda zerrelerindeki bütün fuzulüyatın atılmasını ve vazifeli olduğu uzuvda işe başlayacak hale gelmesini te'min eder.

9-Kuvve-i Namiyye:Bedenin bütün uzuvlarında zahir olan bu ''Namiyye'' kuvvesi,cismin fıtri tenasübü içinde bedenin bütününün büyümesini lutf-u Rabbani ile te'min eder.

Namiyye yer hazırlar,iki zerrenin arasını açarak boşluk oluşturur,Gaziyye o maddeyi orya getirip yerleştirir ve oranın bir parçası olur.Musavvire ise onu tasvir eder.Onun rengiyle renklendirir.Yani,o yerin şeklini ve suretini hıfz-ı İlahi ile korur.

Buraya kadar olan kısmın özeti; Risale-i Nur adlı eserde şöyle izah edilmiştir:

Evvela insanın vücuduna bak. Nasıl tavırdan tavıra, yani nutfeden alakaya, alakadan mudğaya, mudğadan et ve kemiğe, et ve kemikten insan suretine bir kast, bir irade ve bir ihtiyar altında mahsus kanunlarla, muayyen nizamlarla, muntazam hareketlerle intikal ettiğini ve kalıptan kalıba girip çıktığını gör. Sonra insanın bekasına dikkat et. İnsan, bu vücut libasını her sene değiştirir. Bu vücut değişmesi, bedendeki hüceyratın yıkılıp yapılmasıyla olur. Bu tamirat da, bütün azanın erzak mahzeni hükmünde olan Cenab-ı Hakkın bir kanun-u mahsusla ihzar ettiği o madde-i latifeden alınan ecza ile yapılır. Sonra o madde-i latifenin ahvaline bak. Nasıl azanın ihtiyaçlarına göre muayyen bir kanunla taksim edilir ve bedenin her tarafına mahsus bir nizamla muntazaman dağıtılır. Yine şayan-ı dikkattir ki, o madde-i latife, dört mutfakta pişirildikten sonra ve dört inkılaptan geçtikten sonra ve dört süzgeçten tasfiye edildikten sonra rızık olarak taksim edilir. Hem yine şayan-ı dikkattir ki, o madde-i latife, yemeklerin ruhu ve hülasasıdır. O yemekler alem-i anasırda dağınık menbalardan muntazam bir düsturla, mahsus bir nizamla cem ve tahsil edilirler.

İşte bütün bu nizamlar, bu kanunlar, bu intizamlar, hep bir kast, bir irade, bir hikmetten çıkıyor. Evet, mesela Habib’in* gözünde yerleşen bir zerrenin, unsur-u havadan veya unsur-u türabdan o garip, acip tavırlarda, inkılaplarda yaptığı muntazam hareketinden anlaşılır ki, o zerre, toprakta iken Habib’in gözüne tayin edilmiş ve bir memur gibi mahall-i memuriyetine muntazaman i’zam kılınmıştır (yükseltilmiştir).
Evet, fenni bir nazarla dikkat edilirse anlaşılır ki, o zerrenin hareketi, körü körüne, tesadüf eseri değildir. Çünkü o zerre, hangi mertebeye girerse, o mertebenin nizamına tabi olur. Ve hangi bir tavra intikal etmişse, onun muayyen kanunuyla amel etmiştir. Ve hangi bir tabakaya misafir gitmişse, muntazam bir hareketle sevk edilmiştir. (Risale-i Nur,İşaratü'l İ'caz,s.61-62)

*:Bediüzzaman Hazretlerinin bir talebesidir.

__________________________________________________________________________

Yaz güze ve kışa yer vermesi ve gündüz akşama ve geceye değişmesi kat'iyetinde,gençlik dahi ihtiyarlığa ve ölüme değişecektir.

3-HAYVANİYET MERTEBESİ:İkisi Kuvve-i Şeheviyye ile Kuvve-i Gadabiyye ve on adedi de havass olmak üzere toplam ''on iki'' tanedir.Bu havasslar iki kısma ayrılır:

a)Havass-ı Hamse-i Zahir(Beş zahiri duyu)

1-Kuvve-i Samia:İşitme duyusu
2-Kuvve-i Basıra:Görme duyusu
3-Kuvve-i Şamme:Koku alam duyusu
4-Kuvve-i Zaika:Tat alma duyusu
5-Kuvve-i Lamise:Dokunma duyusu

b)Havass-ı Hamse-i Batına(Beş batıni duyu)

1-Kuvve-i Hiss-i Müşterek:Eşyanın suretini alır.
2-Kuvve-i Hayal:Alınan suretleri muhafaza eder.
3-Kuvve-i Vahime:O suretlerin manalarını anlar.
4-Kuvve-i Hafıza:O ma'naları muhafaza eder.
5-Kuvve-i Müfekkire:Alınan suretler ile manalar arasındaki muvafakatı kontrol eder.

Mesela:Bir kurdu gördüğün zaman,Hiss-i Müşterek o kurdun suretini hemen alır ve anında Hayal'e verir.Hayal,o sureti muhafaza eder,Vahime ise; o suretteki ma'nayı,mesela korkuyu anlar ve o ma'nayı Hafıza'ya verir.Hafıza da o ma'nayı muhafaza eder.Müfekkire ise,alınan o suret ve ma'nanın kontrolünü yapar.

_______________________________________________________________________
Yaz güze ve kışa yer vermesi ve gündüz akşama ve geceye değişmesi kat'iyetinde,gençlik dahi ihtiyarlığa ve ölüme değişecektir.

4-İNSANİYYET MERTEBESİ:Üç kuvveden müteşekkildir:

1-Kabiliyyet-i Nutuk:Konuşma Kabiliyyeti
2-Akl-i Nazari:Fıtri düşünce
3-Akl-i Tecrübi veya akl-i ameli(Tatbikatlı düşünce)

5-İMAN MERTEBESİ:On Latifedir:

1-Kalb
2-Ruh
3-Sır
4-Hafi
5-Ahfa
6-Nefis
Diğer dört latife ise insanda anasır-ı erbaanın her bir unsurdan o unsura münasib bir latife-i insaniyyedir:

7-İnsandaki toprak unsurundan doğan manevi bir latife,
8-İnsandaki su unsurundan doğan manevi bir latife,
9-İnsandaki hava unsurundan doğan manevi bir latife,
10-İnsandaki hararet ve nur unsurundan doğan manevi bir latife,

Bu meseleye burada son vermekle;istifade edilmesini ümid ederim.
Selam ve dua ile...........
__________________________________________________________________

Yaz güze ve kışa yer vermesi ve gündüz akşama ve geceye değişmesi kat'iyetinde,gençlik dahi ihtiyarlığa ve ölüme değişecektir.